منطقه فاجعه زیستمحیطی؛ میراث جنگی مستمر علیه غزه
رژیم صهیونیستی از زمان آغاز جنگ علیه غزه در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ (۱۵ مهر ۱۴۰۲) محیطزیستکُشی ecocide را بهعنوان بخشی از استراتژی نسلکشی خود علیه این منطقه تحت محاصره در دستورکار قرار داد.
رسانه صهیونیستی هاآرتص بهتازگی در گزارشی از اقدام ارتش رژیم صهیونیستی برای انتقال زبالههای اراضی اشغالی به غزه خبر داد.
براساس این گزارش، کامیونهایی که مقادیر زیادی زباله و نخاله ساختمانی را از طریق گذرگاه کیسوفیم به نوار غزه منتقل میکنند، متعلق به شرکتهای خصوصی هستند؛ این کامیونها بار خود را در مناطقی از نوار غزه که پیشتر بر اثر جنگ ویران شدهاند، تخلیه میکنند.
در حالی که افسران ارتش رژیم صهیونیستی میگویند تصمیم تبدیل غزه به «کوهی از زباله و نخاله» توسط فرماندهان میدانی ارتش گرفته شده است، ارتش این رژیم مدعی است که از این موضوع اطلاعی ندارد.
یکی از نظامیان صهیونیستی که در حال حاضر در غزه مستقر است و در کیبوتصی نزدیک مرز زندگی میکند، اظهار کرد: کوههایی از زباله تا آخر عمر ما در غزه باقی خواهد ماند؛ منطق ریختن هزاران تُن زباله تنها صدها متر دورتر از خانههای ما چیست؟
یکی دیگر از افسران صهیونیست این وضعیت را مایه ننگ خوانده و گفت باور اینکه ارتش رژیم صهیونیستی در این امر دست داشته باشد، برایش دشوار است؛ به گفته او یکی از مقامهای ارشد درباره تخلیه زباله در نوار غزه گفت که بهزودی کشورهایی برای بازسازی وارد غزه خواهند شد و آنها باید با زبالههای ارتش ما هم مقابله و آن را مدیریت کنند.
این گزارش همچنین بر انباشت عظیم زبالههای ساختمانی بهجا مانده از ارتش رژیم صهیونیستی که ناشی از ساخت دهها پایگاه و موضع نظامی در نزدیکی مرز غزه است، تاکید میکند؛ این تاسیسات شامل کارهای زیربنایی، حصارکشی، جادهها و موانع بتنی بود.
گزارش هاآرتص در حالی منتشر شد که برنامه محیط زیست سازمان ملل (UNEP) با انتشار گزارشی نشان داد حدود ۲۵۰ هزار ساختمان آسیبدیده یا تخریبشده در طول جنگ رژیم صهیونیستی علیه نوار غزه محاصره شده، ۶۱ میلیون تن زباله تولید کرده است.
در این گزارش آمده است: اگر جریانهای زباله از همان ابتدا بهطور موثر تفکیک نشوند، حدود ۱۵ درصد از این زبالهها میتوانند در معرض خطر نسبتا بالای آلودگی به آزبست، زبالههای صنعتی یا فلزات سنگین باشند.
آخرین ارزیابی انجام شده توسط این آژانس سازمان ملل نشان میدهد که تقریبا دو سوم زبالههای غزه در ۵ ماه اول جنگ تولید شدهاند؛ ضمن اینکه تخریب ساختمانها در ماههای منتهی به آتشبس فعلی تسریع شده است.
از آوریل تا جولای (اسفند/ فروردین تا تیر/ مرداد) ۸ میلیون تن زباله عمدتا در بخش جنوبی قلمرو بین رفح و خانیونس تولید شده است.
اینگر اندرسن، مدیر اجرایی برنامه محیط زیست سازمان ملل، گفت: پایان دادن به رنج انسانی که غزه را فرا گرفته است باید اولویت اول باشد.
وی در ادامه تصریح کرد: احیای سیستمهای آب شیرین و جمعآوری آوار برای دسترسی بشردوستانه و احیای خدمات ضروری، برای نجات جان انسانها ضروری است؛ بازیابی پوشش گیاهی، اکوسیستمهای آب شیرین و خاک نیز برای امنیت غذایی و آب و تضمین آیندهای بهتر برای مردم غزه حیاتی خواهد بود.
اندرسن در مورد وضعیت «روبهوخامت» در منطقه محاصرهشده غزه هشدار داد و گفت که اگر این وضعیت ادامه یابد، میراثی از تخریب محیطزیست به جا خواهد گذاشت که میتواند بر سلامت و رفاه نسلهای ساکنان غزه تاثیر بگذارد.
طبق گزارش سازمان ملل، بازسازی غزه حدود ۷۰ میلیارد دلار هزینه خواهد داشت.
در عین حال، برخی از گزارشها نشان میدهند که ردپای کربن ناشی از جنگ رژیم صهیونیستی علیه غزه از ۱۰۰ کشور فراتر رفته است.
دفتر رسانهای دولت غزه پس از ۲ سال جنگ نسلکشی توسط رژیم صهیونیستی که حدود ۹۰ درصد از زیرساختهای غیرنظامی را نابود کرد و تقریبا ۶۱.۵ میلیون تُن آوار به جا گذاشت، این منطقه محصور را «منطقه فاجعه زیستمحیطی و ساختاری» اعلام کرد.
۶۱.۵ میلیون تُن آوار غزه وزنی معادل حدود ۱۰۷ برج شانگهای (بلندترین ساختمان چین و دومین ساختمان بلند جهان با وزن ۵۷۵ هزار تُن) یا ۱۵ کاخ پارلمان در بخارست رومانی (سنگینترین ساختمان جهان با ۴.۱ میلیون تُن) است.
این میزان همچنین معادل بیش از ۱۶۹ کیلو آوار برای هر متر مربع از قلمرو کوچک غزه است.
با وجود برقراری آتشبس شکننده در غزه نبود امکانات و تجهیزات موانع بزرگی را در مسیر پاکسازی این منطقه از آوار و زباله ایجاد کردهاند.
جاکو سیلیرز، نماینده برنامه توسعه سازمان ملل (UNDP) در فلسطین، گفت: این یک فرآیند بسیار دشوار است و تکمیل آن سالها طول خواهد کشید.
پاکسازی جادهها و بازیافت مواد، مرحله اول طرح عظیم مدیریت آوار برای غزه است که با هدف بازگرداندن دسترسی به خدمات ضروری مانند بیمارستانها و مدرسهها انجام میشود.
به گفته یک گروه امدادرسانی، پاکسازی سطح غزه از مهمات منفجرنشده احتمالا بین ۲۰ تا ۳۰ سال طول خواهد کشید و این منطقه محصور را بهعنوان «میدان مین وحشتناک و نقشهبرداری نشده» توصیف کرد.
طبق یک پایگاه داده تحت رهبری سازمان ملل، بیش از ۵۳ نفر بر اثر بقایای مرگبار جنگ ۲ ساله جان باخته و صدها نفر زخمی شدهاند که به گفته گروههای امدادرسانی رقمی بسیار کمتر از واقعیت است.
مرکز حقوق بشر فلسطین (PCHR) در مورد خطری که مهمات بهجا مانده از ارتش رژیم صهیونیستی برای غیرنظامیان و تلاشهای آواربرداری ایجاد میکند، هشدار داده است.
تخمین زده میشود که حدود ۲۰ هزار بمب، راکت و موشک منفجر نشده در آوار پراکنده شدهاند.
اگرچه آتشبس کمی امید ایجاد کرد، اما ماموریت پاکسازی، چالش بزرگ دیگری است که مردم غزه با آن روبهرو هستند.