حق بر تنظیم گری: نقطه تلاقی حاکمیت دولت با حقوق سرمایه ‌گذار خارجی در داوری سرمایه گذاری

حق بر تنظیم گری: نقطه تلاقی حاکمیت دولت با حقوق سرمایه ‌گذار خارجی در داوری سرمایه گذاری حق بر تنظیم گری: نقطه تلاقی حاکمیت دولت با حقوق سرمایه ‌گذار خارجی در داوری سرمایه گذاری چکیده تعارض میان حاکمیت دولت و حقوق سرمایه‌گذار خارجی در حوزه های حقوق بشر، محیط زیست، حقوق آب، بهداشت‌عمومی و امنیت از مباحث چالش ‌برانگیز در داوری سرمایه‌گذاری بین‌المللی است. حق بر تنظیم‌گری دولت معمولا در داوری سرمایه‌گذاری به عنوان موید قدرت حاکمیتی دریافت شده که می‌تواند ثبات و امنیت رژیم سرمایه گذاری را به مخاطره اندازد. از این منظر، عمدتاً خطرات سیاسی و حقوقی ناشی از اقدامات تنظیمی برای پروژه های سرمایه گذاری جلوه نموده و ماهیت اصلی حق بر تنظیم‌گری که محافظ منفعت و رفاه‌عمومی جامعه بوده، مغفول مانده است. اقدامات تنظیمی دولت گرچه ریشه در حقوق حاکمیتی داشته و برای حمایت از منافع عمومی است، همواره سبب مهمی برای طرح دعاوی سرمایه‌گذاری علیه دولت بوده‌اند. تحلیل آراء صادره از محاکم داوری سرمایه‌گذاری نشان می‌دهد که مراجع داوری بتدریج با به‌کارگیری معیارهای از‌جمله هدف‌عمومی، تناسب و غیرتبعیض آمیزبودن به ارزیابی جامع‌ و متوازنتری از اقدامات تنظیمی دولتها دست یافته اند. این پژوهش با ردّ تصور رایج درباره تقابل ذاتی حاکمیت با حقوق سرمایه‌گذار خارجی، نشان می‌دهد که چارچوب‌های حقوقی نوین مندرج در نسل حدید معاهدات سرمایه گذاری بین المللی به همراه فهم متناسب داوران از اصول حقوق بین الملل می‌‌‌تواند همزیستی میان حمایت از سرمایه ‌گذاری خارجی و وظایف تنظیم‌‌گری دولت را فراهم سازد. کلمات کلیدی: حق بر تنظیم‌گری، داوری سرمایه گذاری بین‌المللی، حاکمیت دولت، حمایت از سرمایه خارجی، حقوق سرمایه‌گذاری بین‌المللی. حق بر تنظیم گری: نقطه تلاقی حاکمیت دولت با حقوق سرمایه ‌گذار خارجی در داوری سرمایه گذاری فصلنامه تحقیقات حقوقی, (), - doi: 10.48308/jlr.2025.240773.2931 گراوند, فرشاد "حق بر تنظیم گری: نقطه تلاقی حاکمیت دولت با حقوق سرمایه ‌گذار خارجی در داوری سرمایه گذاری", فصلنامه تحقیقات حقوقی, , , 1404, - doi: 10.48308/jlr.2025.240773.2931 گراوند, فرشاد 'حق بر تنظیم گری: نقطه تلاقی حاکمیت دولت با حقوق سرمایه ‌گذار خارجی در داوری سرمایه گذاری', فصلنامه تحقیقات حقوقی, (), pp doi: 10.48308/jlr.2025.240773.2931 فرشاد گراوند, "حق بر تنظیم گری: نقطه تلاقی حاکمیت دولت با حقوق سرمایه ‌گذار خارجی در داوری سرمایه گذاری," فصلنامه تحقیقات حقوقی, (1404): -, doi: 10.48308/jlr.2025.240773.2931 گراوند, فرشاد حق بر تنظیم گری: نقطه تلاقی حاکمیت دولت با حقوق سرمایه ‌گذار خارجی در داوری سرمایه گذاری فصلنامه تحقیقات حقوقی, 1404; (): - doi: 10.48308/jlr.2025.240773.2931