عدالت میان‌نسلی در پرتو مصلحت عمومی؛ رهیافت حقوقی حکمرانی پایدار و سیاست‌گذاری عادلانه

عدالت میان‌نسلی در پرتو مصلحت عمومی؛ رهیافت حقوقی حکمرانی پایدار و سیاست‌گذاری عادلانه عدالت میان‌نسلی به‌عنوان رکن حکمرانی پایدار، مستلزم چارچوبی است که بتواند پویاییِ ذاتی مسائل آینده‌نگر را درک کرده و به مدیریت تعارض منافع نسل‌ها بپردازد. این پژوهش با هدف تحلیل ظرفیت اصل «مصلحت» در فقه اسلامی به‌عنوان صورتبندیِ «حکمت عملی» برای تدوین چارچوبی نوآورانه در تحقق عدالت میان‌نسلی انجام شده است. پرسش اصلی آن است که آیا می‌توان مصلحت را—با ویژگی‌های عقلانی، غایت‌بنیاد و منضبط—به‌عنوان صورت دیگری از حکمت عملی حقوق عمومی فهمید که قادر به غلبه بر محدودیت‌های پارادایم‌های مسلط حقوقی است؟ فرضیه تحقیق بر مثبت بودن این پاسخ و ظرفیت مصلحت برای مدیریت تعارضات نسلی استوار است. یافته‌های این مطالعه—با روش توصیفی-تحلیلی و بررسی تطبیقی تجارب بین‌المللی—نشان می‌دهد که مصلحت با ترکیب مبانی اسلامی و شاخص‌های علمی می‌تواند به ابزاری کارآمد برای تحقق عدالت توزیعی و میان‌نسلی تبدیل شود. همچنین نهادینه‌سازی آن در قالب سازوکارهای شفاف ارزیابی و شاخص‌گذاری دقیق، امکان تبدیل مصلحت از مفهومی ذهنی به معیاری عینی را فراهم کرده و از سلطۀ منافع کوتاه‌مدت بر مصالح بلندمدت جلوگیری می‌کند. این مطالعه گامی مؤثر در احیای خرد عملی در حکمرانی و تلفیق آموزه‌های اسلامی با حکمرانی مدرن برای دستیابی به توسعه متوازن و عادلانه است. قلی پور, محمد عارف و گروسی, حسن عدالت میان‌نسلی در پرتو مصلحت عمومی؛ رهیافت حقوقی حکمرانی پایدار و سیاست‌گذاری عادلانه فصلنامه تحقیقات حقوقی, (), - doi: 10.48308/jlr.2025.240485.2917 قلی پور, محمد عارف , و گروسی, حسن "عدالت میان‌نسلی در پرتو مصلحت عمومی؛ رهیافت حقوقی حکمرانی پایدار و سیاست‌گذاری عادلانه", فصلنامه تحقیقات حقوقی, , , 1404, - doi: 10.48308/jlr.2025.240485.2917 قلی پور, محمد عارف, گروسی, حسن 'عدالت میان‌نسلی در پرتو مصلحت عمومی؛ رهیافت حقوقی حکمرانی پایدار و سیاست‌گذاری عادلانه', فصلنامه تحقیقات حقوقی, (), pp doi: 10.48308/jlr.2025.240485.2917 محمد عارف قلی پور و حسن گروسی, "عدالت میان‌نسلی در پرتو مصلحت عمومی؛ رهیافت حقوقی حکمرانی پایدار و سیاست‌گذاری عادلانه," فصلنامه تحقیقات حقوقی, (1404): -, doi: 10.48308/jlr.2025.240485.2917 قلی پور, محمد عارف, گروسی, حسن عدالت میان‌نسلی در پرتو مصلحت عمومی؛ رهیافت حقوقی حکمرانی پایدار و سیاست‌گذاری عادلانه فصلنامه تحقیقات حقوقی, 1404; (): - doi: 10.48308/jlr.2025.240485.2917