آسیب‌شناسی مقررات مرتبط با «مسئولیت‌مدنی ناشی از نگهداری حیوانات»

آسیب‌شناسی مقررات مرتبط با «مسئولیت‌مدنی ناشی از نگهداری حیوانات» «مسئولیت‌مدنی ناشی از نگهداری‌حیوانات» در حقوق ایران، درمقررات پراکنده‌ای، ازجمله قانون‌مدنی و قانون مجازات‌اسلامی پیش‌بینی شده است. نگاه آسیب‌شناسانه به این مقررات حاکی از آن است که این مقررات، متضمن اشکالاتی است، مثلاً چون ابتنای این مسئولیت، بر «تقصیر» است، ذکر واژه‌ی «تقصیر» در ماده‌ی (334) ق.م. سبب شده که عنصر تقصیر در مسئولیت‌مدنی ناشی از نگهداری‌حیوانات بیش‌ازحد مورد توجه باشد؛ طوری‌که درمواردی، نهادهایی، نظیر شهرداری‌ها (که متولی حفاظت یا کنترل برخی حیوانات هستند) سعی می‌کنند با مخدوش‌کردن عنصر تقصیر، از جبران خسارت زیان‌دیدگان رهایی یابند و حال‌آن‌که در فقه امامیه، هیچ‌گاه مبنای مسئولیت، مبتنی بر «تقصیر» نبوده است. به‌علاوه مواردی، هم‌چون «پراکندگی این مقررات در قوانینی که از نظر موضوعی با آن بی‌ارتباط است»، «عدم‌جامعیت این مقررات پراکنده»، «نص-محوری بیش‌ازحد قانون‌گذار در باب این موضوع» و «ترجمه‌ی عین احکام جزئی و موردیِ منقول در نصوص فقهی و تنصیص آن‌ها به‌عنوان مقررات قانونی» نیز ازجمله این آسیب‌هاست. هدف این پژوهش با رویکرد توصیفی، تحلیلی و انتقادی، شناسایی این آسیب‌ها در مقررات مرتبط بوده و با تحلیل آن‌ها، رهیافت‌هایی، نظیر «دوری از نص‌محوری»، «توجه به احکام جزئی در تقنین مقررات این حوزه»، «راه‌اندازی و گسترش بیمه‌ی مسئولیت‌مدنی جبران خسارت ناشی از حیوانات» و «طراحی مقررات مسئولیت مبتنی بر قابلیت انتساب‌عرفی ضرر» را برای حقوق ایران پیشنهاد داده است. عابدینی, حسین و زارعی ذهابی, محمدحسن آسیب‌شناسی مقررات مرتبط با «مسئولیت‌مدنی ناشی از نگهداری حیوانات» فصلنامه تحقیقات حقوقی, (), - doi: 10.48308/jlr.2025.234008.2649 عابدینی, حسین , و زارعی ذهابی, محمدحسن "آسیب‌شناسی مقررات مرتبط با «مسئولیت‌مدنی ناشی از نگهداری حیوانات»", فصلنامه تحقیقات حقوقی, , , 1404, - doi: 10.48308/jlr.2025.234008.2649 عابدینی, حسین, زارعی ذهابی, محمدحسن 'آسیب‌شناسی مقررات مرتبط با «مسئولیت‌مدنی ناشی از نگهداری حیوانات»', فصلنامه تحقیقات حقوقی, (), pp doi: 10.48308/jlr.2025.234008.2649 حسین عابدینی و محمدحسن زارعی ذهابی, "آسیب‌شناسی مقررات مرتبط با «مسئولیت‌مدنی ناشی از نگهداری حیوانات»," فصلنامه تحقیقات حقوقی, (1404): -, doi: 10.48308/jlr.2025.234008.2649 عابدینی, حسین, زارعی ذهابی, محمدحسن آسیب‌شناسی مقررات مرتبط با «مسئولیت‌مدنی ناشی از نگهداری حیوانات» فصلنامه تحقیقات حقوقی, 1404; (): - doi: 10.48308/jlr.2025.234008.2649