قاعده ‎انگاری نفی خشونت در اسلام

قاعده ‎انگاری نفی خشونت در اسلام نفی خشونت در اسلام به‌عنوان یک اصل اساسی در فقه اسلامی، پیوندی عمیق با کرامت انسانی و ارزش‌های اخلاقی دارد. این گزاره، با توجه به آموزه‌های قرآنی و روایی، به صراحت بر حرمت خشونت، ظلم و هرگونه رفتار تند علیه انسان‌ها تأکید دارد. مقاله حاضر به بررسی مفهوم و خاستگاه قاعده نفی خشونت در اسلام می‌پردازد و نشان می‌دهد که این قاعده، به‌عنوان یک ضرورت در حفظ کیان اسلام از اتهام خشونت و عدالت و صلح اجتماعی به‌شمار می‌رود. بررسی‌های ما نشان می‌دهد که گرچه برخی احکام کیفری در فقه اسلامی ممکن است ظاهراً خشونت‌آمیز به نظر برسند، اما در بستر قاعده نفی خشونت و با در نظر گرفتن مصلحت و کرامت انسانی، قابلیت تجدیدنظر و تعدیل دارند. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی به تبیین مبانی فقهی و فلسفی قاعده نفی خشونت می‌پردازد و بر این نکته تأکید دارد که هر نوع حکمی که با کرامت انسانی در تعارض باشد، از منظر اسلامی ناکارآمد و مردود است. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که قاعده نفی خشونت نه‌تنها به جلوگیری از رفتارهای خشونت‌آمیز کمک می‌کند، بلکه زمینه‌‌ساز رشد روحیه همزیستی، همدلی و عدالت در جامعه اسلامی است. بنابراین، بهره‌برداری صحیح از این قاعده می‌تواند راه‌حلی مؤثر برای کاهش تنش‌ها و افزایش صلح و امنیت اجتماعی باشد. داودی, مژگان , کیخا, محمدرضا و بشیری, عارف قاعده ‎انگاری نفی خشونت در اسلام فصلنامه تحقیقات حقوقی, (), - doi: 10.48308/jlr.2025.237993.2826 داودی, مژگان , , کیخا, محمدرضا , و بشیری, عارف "قاعده ‎انگاری نفی خشونت در اسلام", فصلنامه تحقیقات حقوقی, , , 1404, - doi: 10.48308/jlr.2025.237993.2826 داودی, مژگان, کیخا, محمدرضا, بشیری, عارف 'قاعده ‎انگاری نفی خشونت در اسلام', فصلنامه تحقیقات حقوقی, (), pp doi: 10.48308/jlr.2025.237993.2826 مژگان داودی , محمدرضا کیخا و عارف بشیری, "قاعده ‎انگاری نفی خشونت در اسلام," فصلنامه تحقیقات حقوقی, (1404): -, doi: 10.48308/jlr.2025.237993.2826 داودی, مژگان, کیخا, محمدرضا, بشیری, عارف قاعده ‎انگاری نفی خشونت در اسلام فصلنامه تحقیقات حقوقی, 1404; (): - doi: 10.48308/jlr.2025.237993.2826