امکان‌سنجی شناسایی بیمه‌گر به عنوان دوست دادگاه

خلاصه خبر:

نهاد دوست دادگاه یا آمیکوس کوریا به عنوان یکی از ابزارهای کمکی نظام‌های حقوقی، با هدف یاری ‌رساندن به دادگاه در کشف حقیقت و کاهش پیچیدگی دعاوی، جایگاه ویژه‌ای دارد. با گسترش مسئولیت‌های اجتماعی و ضرورت کشف حقیقت در دعاوی بیمه، حضور اشخاص ثالث مانند بیمه‌گر یا نماینده وی در دادرسی اهمیت یافته است. در این پژوهش، با رویکردی توصیفی-تحلیلی، مفهوم و نقش دوست دادگاه با تأکید بر جایگاه بیمه‌گر در دادرسی حقوقی ایران بررسی شده است. همچنین تلاش گردیده تا امکان ایفای نقش بیمه‌گر به عنوان دوست دادگاه ارزیابی گردد. نتایج نشان می‌دهد که هرچند نقش بیمه‌گر از حیث نظارت بر دادرسی و جلوگیری از دعاوی واهی، شباهت‌هایی با آمیکوس کوریا دارد، اما انگیزه‌های انتفاعی وی و امکان ورود مستقیم به دعوا، این تطابق را در مفهوم سنتی دوست دادگاه با چالش مواجه می‌سازد. با این حال، در صورت پذیرش مفهوم موسع‌تر از آمیکوس کوریا که در آن نهادهای ذی‌نفع نیز می‌توانند به عدالت قضایی کمک کنند، بیمه‌گر می‌تواند به عنوان دوست نوین دادگاه تلقی شود. تحلیل‌های این پژوهش می‌تواند مبنای بازنگری در قوانین و رویه‌های قضایی ایران قرار گیرد تا ضمن حفظ بی‌طرفی و شفافیت دادرسی، از ظرفیت بیمه‌گر به عنوان یاور دادگاه در کنترل دعاوی به نحو مطلوب‌تری بهره‌برداری شود.