امکان‌سنجی تحدید ممنوعیت شکنجه از طریق نظارت شورای نگهبان

چکیده قانون‌گذار اساسی در اصل 38 شکنجه را ممنوع اعلام نموده و مقرر داشته است که: «هرگونه شکنجه برای گرفتن اقرار و یا کسب اطلاع ممنوع است ...». در راستای عینیت‌بخشی به این اصل، مجلس شورای اسلامی در سال 1381 «طرح منع شکنجه» را تصویب نمود که در نظر شماره 662/30/81 مورخ 16/03/1381 شورای نگهبان موردبررسی قرار گرفت و ایراداتی نسبت به این طرح مطرح گردید؛ ازجمله اینکه ممنوعیت مطلق عدم اعمال شکنجه را موردتردید دانسته است. این مقاله به روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از داده‌های کتابخانه‌ای مترصد پاسخ‌گویی به این چالش است که آیا شورای نگهبان می‌تواند قائل به امکان اعمال شکنجه در موارد خاص باشد و بر اصل 38 قانون اساسی قیدی مترتب سازد؟ نتیجه پژوهش نمایانگر آن است که عدم جواز تحدید اطلاق ممنوعیت شکنجه، از پشتوانه‌ی استدلالی بیشتری برخوردار بوده و امکان تقیید اطلاق مقرر در اصل 38 قانون اساسی از طریق نظارت شرعی شورای نگهبان وجود ندارد. بنابراین عدم امکان اعمال شکنجه به‌طور مطلق بوده و استثناپذیر نیست. کلیدواژگان: اصل 38 قانون اساسی، طرح منع شکنجه، شورای نگهبان، ممنوعیت شکنجه، نظارت