جعل رایانه‌ای در نظام حقوقی ایران با تاکید بر شرط قابلیت استناد داده

خلاصه خبر:

بند «الف» از ماده 734 قانون مجازات اسلامی در خصوص جعل رایانه‌ای به «تغییر یا ایجاد داده‎های قابل استناد یا ایجاد یا واردکردن متقلبانه داده به آن‌ها» اشاره دارد. با این حال مقصود از شرط «قابل استناد» به عنوان شرط بنیادین ذکر شده در قانون، مشخص نیست و داشتن ارزش اثباتی، قابل استناد بودن در مقام دفاع و دعوا و داشتن ارزش قضایی از جمله تعاریف ذکر شده توسط حقوق‌دانان در مورد عبارت مذکور است. با استفاده از ماده 685 قانون آیین دادرسی کیفری و دیگر مواد قانونی می‌توان گفت عدم خدشه به اوصاف «صحت و تمامیت، اعتبار و انکارناپذیری داده‌ها» در تحقق قابل استناد بودن داده شرط است؛ همچنین می‌توان با استفاده از قانون تجارت الکترونیک داده قابل استناد را داده‌ای دانست که با شرایط داده پیام مطمئن منطبق است؛ به عبارتی هر داده پیام دارای ارزش اثباتی، لزوما داده قابل استناد نمی‌باشد. در هر حال تردیدی نیست داده‌هایی که در مورد آنها تمهیدات امنیتی به کار برده نشده است و با لحاظ مواردی مانند عدم انتساب معقول، آسیب پذیری در برابر سوءاستفاده و دستکاری، قابل اطمینان نباشند، موضوع جعل رایانه‌ای نخواهند بود که برای نمونه می‌توان به ایجاد صفحه در شبکه‌های اجتماعی به نام دیگری در حالتی که احراز هویت مناسب انجام صورت نگرفته است اشاره کرد. به علاوه، قابلیت انتساب معقول داده، داشتن ارزش حقوقی و امکان به اشتباه انداختن اشخاص متعارف از دیگر شرایط جعل رایانه‌ای است که این شرایط از عبارت قابل استناد، مفهوم جعل، شرایط جعل سنتی و اصول حقوقی قابل فهم است.